Czy w twoich stronach obchodzi się Halloween? Święto to, przypadające na 31 października, jest bardzo popularne na przykład w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Jednak związane z nim zwyczaje znane są również w wielu innych częściach świata, także w Polsce. Obchodzone gdzieniegdzie święta, choć różnią się nazwą, mają wspólne elementy, takie jak kontakt ze światem duchów: ze zmarłymi, duszkami, wiedźmami, a nawet diabłami i demonami.
Być może nie wierzysz w siły nadprzyrodzone, a Halloween traktujesz po prostu jako świetną zabawę albo okazję do rozwijania wyobraźni u dzieci. Wielu ludzi uważa jednak tego rodzaju święta za szkodliwe.
W „Encyclopedia of American Folklore” czytamy: „Z Halloween nierozerwalnie związane są próby porozumiewania się z siłami duchowymi, często groźnymi lub wręcz przerażającymi”. Poza tym wiele zwyczajów pokrewnych Halloween ma pogańskie pochodzenie i korzeniami sięga kultu przodków. Po dziś dzień w każdym zakątku świata można spotkać ludzi, którzy w tym okresie szukają kontaktu z domniemanymi duchami zmarłych.
Halloween bywa postrzegane jako święto amerykańskie, lecz z każdym rokiem podbija ono kolejne kraje – niestety, jego nowi zwolennicy często nie zdają sobie sprawy z pogańskiego pochodzenia towarzyszących mu symboli, dekoracji i zwyczajów, z których większość ma związek z istotami i mocami nadprzyrodzonymi.
Tysiące wyznawców wiccanizmu, którzy kultywują prastare celtyckie obrzędy, wciąż określa Halloween dawnym mianem Samhain i uważa tę noc za najświętszą w roku. W gazecie „USA Today” przytoczono wypowiedź człowieka podającego się za czarownika: „[Chrześcijanie] nie uświadamiają sobie, że obchodzą z nami nasze święto. (…) Cieszymy się z tego”.
Zwyczaje halloweenowe pozostają w jawnej sprzeczności z naukami biblijnymi.
Mądrze jest poznać mroczne początki Halloween i podobnych tradycji. Niewykluczone, że gdy poszerzysz wiedzę na ten temat, przyłączysz się do licznego grona osób, które nie obchodzą takich świąt.
Halloween w różnych odsłonach
Wielu ludzi postrzega Halloween jako święto amerykańskie. Jest ono jednak popularne w różnych częściach świata. Poza tym istnieją podobne uroczystości, które tak samo jak Halloween kierują uwagę na istnienie i aktywność duchów. Oto zaledwie kilka przykładów takich świąt:
Ameryka Północna — Dzień Zmarłych
Ameryka Południowa — Kawsasqanchis
Europa — święta ku czci zmarłych i różne odmiany Halloween
Afryka — taniec egungunów
Azja — święto Bon
Pochodzenie niektórych zwyczajów i symboli
WAMPIRY, WILKOŁAKI, WIEDŹMY, ZOMBI: Istoty te od dawna kojarzone są ze światem złych duchów.
SŁODYCZE: Celtowie próbowali obłaskawić złe duchy za pomocą słodyczy. Później Kościół zachęcał wiernych, żeby w wigilię Wszystkich Świętych chodzili od domu do domu i prosili o coś do jedzenia, oferując w zamian modlitwę za zmarłych. Praktyka ta przerodziła się potem w halloweenowy zwyczaj znany jako „cukierek albo psikus”.
PRZEBRANIA: Celtowie zakładali przerażające maski, żeby zmylić złe duchy, które miały wziąć ich za swoich i zostawić w spokoju. Kościół stopniowo połączył pogańskie zwyczaje z obchodami dnia Wszystkich Świętych i Zaduszek. Później domy zaczęli odwiedzać ludzie przebrani za świętych, anioły i diabły.
DYNIE: Żeby odstraszyć złe duchy, w widocznym miejscu kładziono wydrążone rzepy (lub brukwie) ze świeczką w środku. Według niektórych świece te były symbolem dusz uwięzionych w czyśćcu. Z czasem powszechnie zaczęto używać wydrążonych dyń.
Historia Halloween
V WIEK P.N.E. – Celtowie obchodzą święto Samhain pod koniec października, kiedy to według ich wierzeń duchy i demony nawiedzają ziemię częściej niż zwykle.
I WIEK N.E. – Celtowie zostają pokonani przez Rzymian, którzy przejmują ich rytuały związane z Samhain.
VII WIEK – Najprawdopodobniej za pontyfikatu papieża Bonifacego IV pojawia się tradycja dorocznych obchodów dnia Wszystkich Świętych dla upamiętnienia męczenników.
XI WIEK – Dzień 2 listopada staje się Dniem Zadusznym, poświęconym pamięci zmarłych.
XVIII WIEK – W druku po raz pierwszy pojawia się angielska nazwa tego święta w znanej dziś formie Halloween.
XIX WIEK – Tysiące irlandzkich emigrantów przywozi ze sobą do Stanów Zjednoczonych halloweenowe obrzędy, które z czasem mieszają się z podobnymi zwyczajami emigrantów z Wielkiej Brytanii i Niemiec, a także Afryki i innych rejonów świata.
XX WIEK – Halloween staje się popularnym świętem w całych USA.
XXI WIEK – Halloween to przemysł dający na całym świecie miliardowe zyski.
Str. 2 w numerze 401 tygodnika „Noworudzianin” dostępnym w archiwum.
Numer 401
25-31 października 2019 r. 
