Dzień flagi RP

Flaga Polski jest z nami we wszystkich ważnych chwilach – podczas wydarzeń podniosłych i uroczystych, ale także w dni żałoby po stracie wybitnych i odważnych Polaków, w momentach wzruszeń i radości. 2 maja (sobota) obchodzimy Dzień Flagi

Każdy z nas może uczcić Biało-Czerwoną poprzez jej wywieszenie np. w oknie lub na balkonie swojego mieszkania.
Barwy narodowe – określone ustawowo barwy danego państwa. Jest wiele form ich eksponowania. Są noszone na przykład w klapie płaszcza, marynarki lub żakietu w formie kokardy narodowej, w Polsce: białoczerwonej.
Biel umieszczona jest w środku, czyli w sercu kokardy, a czerwień na zewnątrz. Na ubraniu barwy narodowe można nosić także w formie wstążki lub kokardy.
Barwy narodowe w formie długiej i szerokiej białoczerwonej wstęgi, drapowane lub nie, używane są do ozdoby fasad budynków, a także do wystroju wnętrz, w których odbywają się uroczystości państwowe lub patriotyczne.
Flaga – używany na lądzie, najbardziej rozpowszechniony rodzaj weksyliów o płacie prostokątnym, najczęściej o proporcjach 2:3 lub 1:2 (rzadziej 3:5 lub 5:8). Flaga ­mocowana jest do liny, za pomocą której ­wcią­ga się ją na maszt. Flagi niesione podczas marszów, wywieszane z okien oraz mocowane na słupach i latarniach mają płat przymocowany do drzewca. Flaga różni się tym od barw narodowych, że ma określone proporcje. W Polsce to 5:8. Z kolei barwy narodowe mogą być dowolnej długości i szerokości, ale szerokość obu pasów musi być taka sama.

Flaga państwowa – flaga, której mogą używać zarówno władze i instytucje państwowe, jak również obywatele i instytucje prywatne. W Polsce nazwę taką nosi flaga o dwóch pasach poziomych równej szerokości, białym u góry i czerwonym u dołu, w proporcjach 5:8.
Barwy narodowe różnią się od flagi państwowej RP tym, że nie mają określonych proporcji. Mogą być dowolnej długości i szerokości, trzeba jednak pamiętać, że szerokość obu pasów musi być równa.
Flaga państwowa z godłem – nazwa jednej z dwóch polskich flag państwowych. Ma dwa pasy poziome – u góry biały, u dołu czerwony i herb Rzeczypospolitej Polskiej, nazywany obecnie godłem państwowym RP, pośrodku pasa białego. Flagi tej mogą używać jedynie polskie przedstawicielstwa i misje (także wojskowe) za granicą, statki morskie, kapitanaty i bosmanaty portów, lotniska i lądowiska cywilne oraz cywilne ­samoloty podczas lotów za granicą.

Sztandar – weksylium, które występuje tylko w jednym egzemplarzu, znak jednostki liniowej sił zbrojnych, szkoły wojskowej, jednostki organizacyjnej Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej lub Policji, straży miejskiej, jednostki samorządu terytorialnego, partii politycznej, stowarzyszenia, związku zawodowego, szkoły itp. Sztandar składa się z dwóch zszytych ze sobą kwadratowych lub prostokątnych płatów tkaniny o odmiennych wzorach i drzewca z głowicą. Trzy skraje płata są obszyte frędzlą. Czwarty skraj jest przymocowany do drzewca, często trwale przy pomocy ozdobnych gwoździ. Głowicą może być grot lub trójwymiarowa figura (najczęściej główne godło występujące na płacie). U nasady głowicy wiąże się szarfę, wstęgę orderu lub ozdobne sznury z chwastami.

Sztandary prezentuje poczet sztandarowy, złożony z trzech osób, które stoją w rzędzie. Sztandar trzyma środkowa osoba, a wszystkie mają na piersiach szarfy założone na prawe ramię, związane przy lewym boku i na rękach białe rękawiczki.
Szarfy są w barwach jednostki samorządowej, organizacji, instytucji lub szkoły, którą poczet reprezentuje. Jeśli jednostka nie ma własnych barw, szarfy są w polskich barwach narodowych.

Pochylając sztandar oddaje się honory Prezydentowi RP, Prezesowi Rady Ministrów oraz Marszałkom Sejmu i Senatu. Dotyczy to każdego sztandaru. Wojewodom natomiast oddaje się honory sztandarami województwa, miasta lub gminy wiejskiej.
Starostowie odbierają honory sztandarami powiatów, miast i gmin wiejskich. Honory prezydentom i burmistrzom miast oddają sztandary miejskie. Wójtom oddaje się honory sztandarem gminy wiejskiej.

Bandera – weksylium określające przynależność państwową jednostek pływających po morzach. Na jednostce pływającej po wodach śródlądowych zamiast bandery wywieszana jest flaga państwowa.

Banner – pionowa wersja flagi o proporcjach od 1:4 do 1:8. Z ­reguły to, co na fladze jest na górze, na bannerze znajduje się po lewej ­stronie. W przypadku banneru o barwach flagi polskiej po lewej stronie jest pionowy pas biały, a po prawej czerwony.

Jeśli na fladze znajduje się herb lub godło, to na bannerze jego oś pionowa musi pokrywać się z pionowym słupem masztu. W przypadku flag, których wzoru nie można wykorzystać na bannerze, konieczne jest jego zaprojektowanie z nieco odmiennym wzorem.

Chorągiewka samochodowa – weksylium umieszczane na prawym przednim błotniku samochodu, w którym przewożony jest urzędnik państwowy lub samorządowy.

Chorągiewka ma wzór flagi państwowej lub samorządowej. Na samochodzie głowy państwa (prezydenta, króla, księcia itp.) na prawym błotniku umieszcza się chorągiewkę o wzorze flagi państwowej, a na lewym o wzorze flagi głowy państwa. Polska jest jedynym państwem w Europie, które nie ma flagi i chorągiewki samochodowej prezydenta.

ZASADY
• Flaga lub banner eksponowane publicznie muszą być czyste i mieć czytelne barwy. Nie mogą być pomięte lub postrzępione.
• Weksylia mogą pozostawać na maszcie od świtu do zmroku. Jeśli mają pozostać dłużej muszą być odpowiednio oświetlone.
• Na terenie RP flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej ma zawsze pierwszeństwo przed wszystkimi innymi flagami. Jeśli eksponuje się na masztach więcej flag, flagę państwową RP podnosi się (wciąga na maszt) jako pierwszą i opuszcza jako ostatnią.
• W dniach żałoby narodowej flaga państwowa RP podniesiona jest do połowy masztu. Na maszt stojący wciąga się ją rano na sam szczyt i po chwili powoli opuszcza do połowy wysokości. Wieczorem podnosi się ją na szczyt masztu, po czym powoli całkowicie opuszcza i zdejmuje.
• Nie powinno się podnosić i wywieszać weksyliów w dni deszczowe i przy bardzo silnym wietrze.
• W czasie burzy, bardzo silnego wiatru lub śnieżycy flagi należy jak najszybciej opuścić i zdjąć.
• Flaga nigdy nie może dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody.
• Flagą nie oddaje się honorów żadnej osobie, nie pochyla się jej przed żadną inną flagą lub znakiem.
• Flagą nie można przykryć pomnika lub tablicy pamiątkowej przed ich odsłonięciem. Podczas uroczystości flagi na odpowiednich podstawach lub stojakach należy umieścić po lewej stronie pomnika (dla patrzącego na pomnik), w kolejności zgodnej z hierarchią.
• Flaga nie może służyć jako nakrycie stołu lub opakowanie jakiegoś przedmiotu.
• Na fladze państwowej RP nie wolno umieszczać żadnych napisów i żadnego rodzaju rysunków.
• Powszechny stał się zwyczaj umieszczania na barwach narodowych nazw miejscowości, z których przyjeżdżają kibice na zawody sportowe (na przykład w skokach narciarskich), aby jednak nie naruszać zasad, powinny to być barwy narodowe, a nie flagi o proporcji 5:8.
• Godnym sposobem zniszczenia zużytej flagi lub banneru jest niepubliczne spalenie. Możliwe jest także godne zniszczenie flagi przez rozdzielenie barw.

BIAŁOCZERWONA MA PIERWSZEŃSTWO
W przypadku więcej niż jednej flagi w rzędzie, półkolu lub kole, kolejność uzależniona jest od ich miejsca w następującej hierarchii:
1. flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej,
2. flaga innego państwa,
3. flaga województwa,
4. flaga powiatu,
5. flaga gminy (miasta, gminy miejsko-wiejskiej, gminy wiejskiej),
6. flaga Europejska,
7. flaga organizacji międzynarodowej (np. flaga ONZ, flaga NATO),
8. flaga służbowa (np. Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Poczty Polskiej, straży miejskiej),
9. flaga instytucji, firmy, organizacji, uczelni, szkoły, klubu sportowego itp.,
10. flaga grupy narodowościowej, flaga okolicznościowa.

Hierarchii tej należy przestrzegać przy wszystkich formach eksponowania flag i bannerów w przestrzeni publicznej, na zewnątrz i wewnątrz budynków lub obiektów sportowych.
Z wymienionymi powyżej flagami nie wolno eksponować flag reklamowych.

FLAGI NA MASZTACH
W przypadku ustawienia większej liczby masztów, należy pamiętać, żeby wszystkie miały jednakową wysokość. Odległość między nimi nie powinna być mniejsza niż 1/4 wysokości masztu.

Na maszcie wolno umieścić tylko jedną flagę. W grupie flag wszystkie flagi muszą mieć jednakową szerokość (wysokość) i być umieszczone na równej wysokości.

Szerokość flagi na maszcie stojącym nie może być mniejsza niż 1/6 wysokości masztu lub większa niż 1/5 wysokości masztu.
Jeden maszt ustawia się przed budynkiem po lewej stronie bramy lub wejścia do obiektu, patrząc od strony ulicy.
W przypadku dwóch masztów, jeden z nich ustawia się po lewej stronie od wejścia do budynku, a drugi po prawej. Po lewej (dla patrzącego od strony ulicy) eksponuje się flagę państwową RP lub wyższą w hierarchii od tej, która będzie po prawej.
Należy pamiętać o tym, że flagi innych państw są w hierarchii na drugim miejscu, a Flaga Europejska może być umieszczona za flagami polskich jednostek samorządowych.
Kiedy eksponuje się flagi dwóch równorzędnych jednostek samorządu terytorialnego, flaga gospodarza ma pierwszeństwo przed flagą ­gościa.

FLAGI NA DRZEWCACH
W przestrzeni publicznej flagi eksponowane są na budynkach, latarniach i słupach ulicznych, na stadionach i w halach sportowych, podczas parad i na pogrzebach zasłużonych osób.
Każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej ma prawo wywiesić flagę państwową na swoim domu, a także w oknie lub na balkonie swego mieszkania. Najczęściej flaga jest eksponowana na drzewcu drewnianym lub metalowym. Szerokość takiej flagi nie może być mniejsza niż 1/3 długości drzewca lub większa niż 1/2 jego długości. Najczęściej drzewce jest umieszczone w uchwycie pod kątem ok. 45O do ściany budynku. Można również umieścić drzewce poziomo na balkonie lub w oknie.
W czasie świąt narodowych gospodarze domów wywieszają flagi państwowe RP nad wejściem do budynku lub obok wejścia, na wysokości górnej framugi drzwi wejściowych.
Kolejnym sposobem na dekorowanie miejscowości z okazji świąt narodowych i różnych uroczystości, a także wizyt przywódców innych państw jest umieszczanie flag na latarniach i słupach ulicznych.
Czasem krzyżuje się dwie flagi. Wtedy stojąca wyżej w hierarchii jest dla patrzącego na nie po lewej stronie, a jej drzewce jest przed drzewcem flagi drugiej.

FLAGI PODCZAS MARSZÓW
Podczas marszów flaga państwowa RP jest niesiona przed rzędem innych flag.
Może być niesiona również z innymi flagami w jednym rzędzie. W przypadku rzędu trzech lub pięciu flag, zajmuje miejsce środkowe, w rzędzie czterech flag jest po lewej stronie dla patrzących na czoło pochodu, a w rzędzie sześciu flag dwie flagi państwowe RP zajmują skrajne miejsca po stronie lewej i po prawej. Kolejność innych flag wyznacza przedstawiona wcześniej hierarchia.
Często podczas marszów nad głowami maszerujących niesiona jest poziomo szeroka i bardzo długa wstęga w barwach narodowych. W takim przypadku jej pas biały musi być po lewej stronie dla patrzącego na czoło pochodu.

BIAŁOCZERWONA PODCZAS ŻAŁOBY
Flagą państwową Rzeczypospolitej Polskiej można przykryć trumnę wybitnej, zasłużonej osoby. Układa się ją wtedy wzdłuż trumny tak, by pas biały był nad sercem zmarłego. Przed złożeniem trumny do grobu należy flagę zdjąć i złożyć.
Flaga z kirem to znak żałoby. Kir to czarna wstęga, którą wiąże się na drzewcu flagi powyżej skraju górnego płata. Oba końce wstęgi nie powinny być dłuższe od połowy długości flagi.
Kiru nie używa się przy flagach na masztach stojących. W dniach żałoby narodowej flaga państwowa RP opuszczona jest do połowy masztu. Na maszt stojący wciąga się ją rano na sam szczyt i po chwili powoli opuszcza do połowy wysokości. Wieczorem podnosi się ją na szczyt masztu, po czym powoli całkowicie opuszcza i zdejmuje.